Ontslag nemen met een vaststellingsovereenkomst: wat moet je weten?

Ontslag nemen met vso betekent dat je als werknemer samen met je werkgever besluit het dienstverband te beëindigen via een vaststellingsovereenkomst. In deze overeenkomst staan alle afspraken over het ontslag, zoals de einddatum, financiële regelingen en eventuele outplacementbegeleiding. Dit proces verschilt van regulier ontslag en vereist een zorgvuldige aanpak. In dit artikel lees je alles over de stappen, rechten en valkuilen rond ontslag nemen met een vso.

Wat is een vaststellingsovereenkomst (vso) bij ontslag?

Een vaststellingsovereenkomst, vaak afgekort als vso, is een schriftelijke overeenkomst tussen werkgever en werknemer waarmee het dienstverband in goed overleg wordt beëindigd. Deze route wordt vaak gekozen om langdurige procedures bij het UWV of de kantonrechter te voorkomen. De vso bevat afspraken over zaken als de einddatum, de hoogte van een eventuele transitievergoeding en het gebruik van een outplacementtraject.

Volgens het Nederlandse arbeidsrecht is een vso alleen geldig als beide partijen vrijwillig en zonder dwang akkoord zijn gegaan. Dit biedt ruimte voor onderhandelingen en maatwerk, bijvoorbeeld over het opnemen van vakantiedagen of het vergoeden van juridische kosten. Werkgevers kiezen vaak voor deze route bij reorganisaties, langdurig ziekteverzuim of wanneer een arbeidsconflict dreigt. Werknemers kunnen hierdoor in aanmerking blijven komen voor een WW-uitkering, mits aan de voorwaarden wordt voldaan.

Waarom kiezen voor ontslag nemen met een vso?

Ontslag nemen met een vso biedt voordelen voor zowel werknemer als werkgever. Het proces verloopt doorgaans sneller en met minder stress dan bij een eenzijdige opzegging. Werknemers behouden hun recht op een WW-uitkering als zij ontslag nemen met een vso, mits de overeenkomst zorgvuldig is opgesteld en niet op eigen initiatief wordt beëindigd zonder redelijke grond.

Daarnaast geeft een vso ruimte om afspraken te maken over het vervolg, zoals scholing, referenties of een outplacementtraject. Dit biedt perspectief en ondersteuning in de zoektocht naar nieuw werk. Het gezamenlijke karakter van de overeenkomst zorgt voor meer wederzijds begrip, wat belangrijk is bij het afsluiten van een werkrelatie.

Praktijkvoorbeeld: Een medewerker ziet na een reorganisatie geen passend perspectief meer binnen het bedrijf. In overleg wordt besloten tot ontslag via een vso, waarbij een budget voor outplacement wordt toegekend en afspraken worden gemaakt over de eindafrekening. Hiermee wordt een brug geslagen naar de volgende stap in de loopbaan.

Stappenplan: hoe werkt ontslag nemen met een vso?

Het proces rondom ontslag met een vso kent een aantal vaste stappen die voor beide partijen helder moeten zijn. Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste fasen:

• Oriëntatie en gesprek: De wens om uit elkaar te gaan wordt besproken. Vaak wordt dit geïnitieerd door de werkgever, maar het kan ook op initiatief van de werknemer gebeuren.
• Onderhandeling: Er wordt onderhandeld over de voorwaarden, zoals de opzegtermijn, transitievergoeding, en eventuele outplacementbegeleiding.
• Opstellen en controleren: De vaststellingsovereenkomst wordt opgesteld. Het is verstandig deze door een arbeidsrechtjurist te laten controleren.
• Ondertekening en bedenktijd: Beide partijen ondertekenen de overeenkomst. De werknemer heeft wettelijk recht op 14 dagen bedenktijd om de overeenkomst alsnog te ontbinden.
• Afwikkeling dienstverband: Na de opzegtermijn volgt de eindafrekening en start eventueel het outplacementtraject.

Voor alle betrokkenen is het belangrijk om goed geïnformeerd te zijn over de rechten en plichten binnen iedere stap. Uitgebreide uitleg over het belang van een correcte eindafrekening vind je in het artikel over de eindafrekening bij ontslag.

Rechten en valkuilen bij ontslag nemen met vso

De rechten van werknemers bij ontslag met een vso zijn grotendeels vastgelegd in wetgeving, maar de praktijk kent ook valkuilen. Zo is het essentieel dat de overeenkomst niet verwijst naar ontslag op eigen initiatief (zelf opzeggen), omdat dit gevolgen kan hebben voor het recht op een WW-uitkering.

Bovendien moeten zaken als de opzegtermijn, de transitievergoeding en eventuele uitbetaling van openstaande vakantiedagen duidelijk zijn vastgelegd. In de praktijk komt het voor dat werknemers onder tijdsdruk of uit onzekerheid te snel tekenen, zonder alle gevolgen te overzien.

Een veelvoorkomende valkuil is het ontbreken van een passage over outplacement in de vso. Hierdoor missen werknemers de kans op professionele begeleiding naar een nieuwe baan. Meer weten over het nut en de inhoud van een outplacementtraject? Bekijk de mogelijkheden voor maatwerkondersteuning.

WW-uitkering na ontslag nemen met een vso

Een van de belangrijkste redenen om ontslag te nemen met een vso is het behouden van het recht op een WW-uitkering. Het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen) beoordeelt bij de aanvraag of het initiatief voor het ontslag niet volledig bij de werknemer lag en of de beëindiging niet verwijtbaar is.

Om aanspraak te maken op WW is het van belang dat de overeenkomst zorgvuldig geformuleerd is. Termen als 'op verzoek van werknemer' of 'eigen initiatief' moeten worden vermeden. Ook mag de werknemer niet verwijtbaar werkloos zijn geworden. Het UWV kijkt naar de feitelijke situatie en de bewoordingen in de vso.

Meer informatie over de voorwaarden voor een WW-uitkering na ontslag met vso vind je in het artikel over ontslag en de gevolgen voor uitkeringen.

Outplacement en begeleiding na ontslag met vso

Steeds vaker wordt bij ontslag met een vso afgesproken dat de werknemer recht heeft op outplacement. Outplacement is professionele begeleiding naar nieuw werk, gericht op het vinden van een passende functie en het verwerken van het verlies van de oude baan. Care4Careers is hierin gespecialiseerd en biedt trajecten op maat.

Outplacement kent diverse vormen: van persoonlijke coaching tot sollicitatietraining en arbeidsmarktoriëntatie. Vaak wordt in de vso een budget of tijdsduur vastgelegd voor het outplacementtraject. Dit vergroot de kans op een succesvolle overstap. In het artikel wat is outplacement lees je meer over de inhoud en voordelen van deze begeleiding.

Een praktijkvoorbeeld: Een medewerker kiest na afloop van zijn dienstverband voor een outplacementtraject van zes maanden, waarin hij wordt ondersteund bij het opstellen van een nieuw cv en het voeren van netwerkgesprekken. Dit traject resulteert in een nieuwe, passende baan binnen het gewenste werkveld.

Belangrijke aandachtspunten bij onderhandelen over een vso

Onderhandelen over een vso vereist kennis van zaken en oog voor detail. Denk aan zaken als:

• De hoogte en uitbetaling van de transitievergoeding
• Het opnemen van een outplacementregeling en scholingsmogelijkheden
• Afwikkeling van openstaande vakantiedagen en eindejaarsuitkering
• Juiste formulering van het ontslag, zodat het recht op WW behouden blijft
• Opnemen van een geheimhoudingsclausule of concurrentiebeding (indien relevant)

Het is verstandig om bij het opstellen van de vso juridisch advies in te winnen. Ondersteuning door een loopbaancoach kan helpen om eigen wensen en belangen duidelijk te verwoorden. Op die manier ontstaat een evenwichtige overeenkomst waar beide partijen zich in kunnen vinden.

Ontslag nemen met vso versus regulier ontslag: de verschillen

Ontslag nemen met een vso verschilt wezenlijk van een reguliere opzegging of ontslag via het UWV of de rechter. Het belangrijkste verschil is de vrijwilligheid en het onderhandelingskarakter van de vso. Bij een eenzijdige opzegging door de werknemer bestaat vaak geen recht op een transitievergoeding of WW-uitkering.

Een vso biedt ruimte voor maatwerkafspraken, zoals outplacementondersteuning of een aanvullende vergoeding. Ook de relatie tussen werkgever en werknemer blijft doorgaans constructiever bij een gezamenlijke overeenkomst. In het artikel vaststellingsovereenkomst worden de juridische aspecten verder toegelicht.

Praktische tips en veelgestelde vragen bij ontslag nemen met vso

Bij ontslag nemen met een vso komen veel vragen kijken. Mag je bijvoorbeeld tijdens ziekte een vso tekenen? Wat als je het niet eens bent met het voorstel? Het is belangrijk om je niet onder druk te laten zetten en altijd bedenktijd te nemen. Leg afspraken schriftelijk vast en vraag om een toelichting bij onduidelijkheden.

Een vso tekenen tijdens ziekte kan nadelige gevolgen hebben voor een uitkering of re-integratieverplichtingen. Raadpleeg bij twijfel altijd een juridisch specialist of een ervaren outplacementcoach. Meer informatie over bijzondere situaties vind je in het artikel ontslag nemen tijdens ziekte.

Samenvatting

Ontslag nemen met een vso is een belangrijke stap die zorgvuldigheid en goede voorbereiding vraagt. Het biedt ruimte voor maatwerkafspraken, behoud van recht op een WW-uitkering en vaak toegang tot outplacementbegeleiding. Door je goed te laten informeren over de inhoud van de vaststellingsovereenkomst en de mogelijkheden van outplacement, vergroot je de kans op een soepele overgang naar nieuw werk. Het inschakelen van een specialist, zoals Care4Careers, kan daarbij van grote waarde zijn.