Wat als je functie komt te vervallen?

Wanneer je functie komt te vervallen, betekent dit dat je huidige rol binnen de organisatie officieel ophoudt te bestaan. Dit kan het gevolg zijn van een reorganisatie, automatisering of het wegvallen van werkzaamheden. Je wordt daarmee mogelijk boventallig en komt voor belangrijke keuzes te staan. In dit artikel lees je welke rechten je hebt, welke stappen van toepassing zijn en hoe je met begeleiding, zoals outplacement, toekomstperspectief behoudt.

Waarom kan een functie komen te vervallen?

Een functie kan om verschillende redenen verdwijnen. Vaak is reorganisatie de oorzaak: bedrijven passen hun structuur aan om efficiënter te werken, kosten te besparen of in te spelen op technologische veranderingen. Het kan ook zijn dat door automatisering of digitalisering bepaalde werkzaamheden overbodig raken. In sommige gevallen is er sprake van een fusie of overname, waarbij functies worden samengevoegd of geschrapt.

Praktijkvoorbeeld: bij een logistiek bedrijf wordt het magazijnproces volledig geautomatiseerd. Hierdoor vervallen meerdere magazijnfuncties. Werknemers die deze functie hebben, krijgen te horen dat hun functie ophoudt te bestaan.

Het is belangrijk te weten dat het vervallen van functies altijd zorgvuldig moet verlopen volgens het Nederlandse arbeidsrecht. Werkgevers mogen functies niet zomaar laten verdwijnen zonder goede onderbouwing en correcte procedures.

Wat gebeurt er na het vervallen van je functie?

Het vervallen van een functie heeft directe gevolgen voor de medewerker. In de meeste gevallen wordt iemand boventallig verklaard. Dit houdt in dat je functie formeel niet langer bestaat binnen de organisatie, maar je arbeidsovereenkomst nog niet direct wordt beëindigd.

De werkgever is verplicht om te onderzoeken of er passend ander werk binnen de organisatie beschikbaar is. Dit heet herplaatstingsplicht. Als er geen geschikt werk gevonden wordt binnen een redelijke termijn, ontstaat de mogelijkheid tot ontslag.

Voor medewerkers kan dit een onzekere periode zijn, zeker als er geen vergelijkbare functies zijn. Een goede communicatie met de werkgever en eventueel een HR-adviseur is hierbij essentieel.

Rechten en plichten volgens de Nederlandse wet

In Nederland ben je als werknemer goed beschermd wanneer je functie komt te vervallen. De Wet werk en zekerheid (WWZ) bepaalt dat ontslag alleen mag plaatsvinden als er een redelijke grond is, zoals bedrijfseconomische omstandigheden. De werkgever moet deze grond kunnen aantonen en een zorgvuldige procedure volgen, waarbij het UWV vaak betrokken is bij de toetsing.

Je hebt recht op een transitievergoeding bij ontslag, mits je twee jaar of langer in dienst bent geweest. Ook heb je recht op een opzegtermijn en, indien van toepassing, ondersteuning bij het zoeken naar nieuw werk. Meer uitleg hierover vind je in de informatie over transitievergoeding en de opzegtermijn van een vast contract.

Een voorbeeld uit de praktijk: een administratief medewerker wiens functie vervalt door digitalisering, ontvangt een brief met uitleg over de situatie, de herplaatsingsinspanningen en de financiële afhandeling na ontslag.

Boventallig verklaard: wat betekent dit concreet?

Boventallig verklaard worden betekent dat jouw functie structureel vervalt en jij overbodig wordt binnen de organisatie. Dit leidt tot een officiële mededeling van de werkgever. Vanaf dat moment gelden specifieke regels en rechten rondom herplaatsing, begeleiding en mogelijke ontslagtrajecten.

De werkgever moet aantonen dat de keuze om jouw functie te laten vervallen objectief en transparant gemaakt is. Vaak wordt hiervoor het afspiegelingsbeginsel toegepast: medewerkers met een kortere diensttijd komen eerder in aanmerking voor boventalligheid.

Meer over dit onderwerp is te vinden op de pagina over boventallig verklaard en de uitleg rondom ontslag.

Welke stappen kun je direct nemen?

Als je te horen krijgt dat je functie komt te vervallen, is het belangrijk om zelf regie te houden. Doorloop de volgende stappen:

• Vraag een schriftelijke bevestiging van het besluit en de redengeving.
• Informeer naar het herplaatsingsonderzoek en eventuele andere functies binnen de organisatie.
• Ga het gesprek aan over ondersteuning, zoals outplacement of loopbaanbegeleiding.
• Laat je juridisch informeren over je rechten en de transitievergoeding.
• Documenteer alle communicatie en besluiten.

Een voorbeeld: Een werknemer in de zorg krijgt te horen dat haar functie komt te vervallen. Ze vraagt een gesprek aan met HR, bespreekt het outplacementtraject en ontvangt hulp bij het opstellen van een nieuw CV.

De rol van outplacement bij het vervallen van een functie

Outplacement is een begeleidingstraject dat medewerkers ondersteunt bij het vinden van een nieuwe baan buiten de huidige organisatie. Wanneer je functie komt te vervallen, is outplacement een waardevol instrument om de overstap naar ander werk zo soepel mogelijk te maken.

Een outplacementtraject bestaat vaak uit persoonlijke coaching, arbeidsmarktoriëntatie, sollicitatietraining en ondersteuning bij omscholing. Op de pagina over outplacement en in het artikel over hoe een outplacementtraject verloopt lees je meer over de inhoud en voordelen van deze begeleiding.

Praktisch voorbeeld: Een IT-specialist wiens functie vervalt, volgt een outplacementtraject, ontdekt nieuwe sectoren en vindt dankzij gerichte coaching een passende baan in de zorgsector.

Psychologische impact en omgaan met verandering

Het kwijt raken van je functie kan emotioneel ingrijpend zijn. Veel mensen ervaren gevoelens van onzekerheid, frustratie of zelfs angst voor de toekomst. Het is belangrijk om deze emoties te erkennen en tijdig hulp in te schakelen wanneer het moeilijk wordt.

Loopbaancoaching en outplacement bieden niet alleen praktische ondersteuning, maar ook mentale begeleiding. Door aandacht te besteden aan je veerkracht en zelfvertrouwen, kun je sterker uit deze periode komen.

Een praktijkvoorbeeld: Na het nieuws over het vervallen van zijn functie, meldt een medewerker zich aan voor loopbaancoaching. In gesprekken ontdekt hij nieuwe kwaliteiten en mogelijkheden, wat het vertrouwen vergroot voor een volgende stap.

Voorbeelden uit de praktijk: vervolg na het vervallen van een functie

Iedere situatie is uniek. Soms leidt het vervallen van een functie tot een nieuwe uitdaging binnen dezelfde organisatie, bijvoorbeeld door het aannemen van een andere rol. In andere gevallen vindt iemand dankzij outplacement een compleet nieuwe richting buiten de sector.

Een medewerker uit het onderwijs werd boventallig, volgde een omscholingstraject en begon als HR-adviseur in het bedrijfsleven. Door begeleiding vanuit outplacement hervond zij het plezier in haar werk.

Deze voorbeelden laten zien hoe belangrijk het is om open te staan voor verandering en gebruik te maken van beschikbare ondersteuning.

Samenvatting: perspectief bij het wegvallen van je functie

Wanneer je functie komt te vervallen, kom je in een periode van onzekerheid en verandering. Door je rechten te kennen, de juiste stappen te zetten en gebruik te maken van outplacement of loopbaanbegeleiding, vergroot je de kans op een succesvolle volgende stap. Wees proactief, zoek informatie en aarzel niet om hulp te vragen. Zo kun je, ondanks een moeilijke start, bouwen aan een nieuw toekomstperspectief.