Functie vervalt vast contract

Wanneer je functie vervalt terwijl je een vast contract hebt, betekent dit dat je werkgever je positie structureel opheft en je arbeidsrelatie onzeker wordt. Je behoudt specifieke rechten en bescherming volgens Nederlandse wet- en regelgeving. In dit artikel lees je welke stappen mogelijk zijn, wat je rechten zijn en hoe outplacement je kan ondersteunen bij deze overgang.

Het verschil tussen functieverlies en vast contract

Een functie die vervalt onder een vast contract is een ingrijpende gebeurtenis. Bij een vast contract ga je uit van werkzekerheid, terwijl functieverlies vaak onverwacht komt. In Nederland kan een functie verdwijnen door reorganisatie, automatisering of structurele veranderingen binnen het bedrijf. Het opheffen van een functie mag alleen als hier een geldige reden voor is, zoals bedrijfseconomische omstandigheden.

In tegenstelling tot tijdelijke contracten, biedt een vast contract extra wettelijke bescherming. Ontslag is niet zomaar mogelijk; de werkgever moet voldoen aan strenge ontslagcriteria. Dat zorgt ervoor dat werknemers niet zonder meer op straat komen te staan bij het vervallen van hun functie.

Het proces rondom het vervallen van een functie verschilt dus wezenlijk afhankelijk van je contracttype. Wie een vast contract heeft, zal merken dat er meer waarborgen en mogelijkheden zijn voor begeleiding en herplaatsing.

Praktijkvoorbeeld: Een medewerker met een vast contract bij een productiebedrijf hoort dat zijn afdeling wegens automatisering verdwijnt. Hij wordt formeel boventallig verklaard, maar kan niet direct ontslagen worden zonder zorgvuldig proces en begeleiding, zoals outplacement.

Juridische bescherming bij het vervallen van je functie

De Nederlandse wet biedt werknemers met een vast contract uitgebreide bescherming als hun functie komt te vervallen. De werkgever moet het UWV of de kantonrechter inschakelen voor toestemming tot ontslag. Ontslag op staande voet of zonder procedure is niet toegestaan.

De werkgever heeft een herplaatsingsplicht: deze moet onderzoeken of je binnen een redelijke termijn (meestal 26 weken) naar een andere passende functie kunt doorstromen. Pas als herplaatsing niet mogelijk blijkt, mag ontslag volgen. Het is belangrijk om als werknemer mee te werken aan dit traject, maar je bent niet verplicht elk voorstel te accepteren.

Daarnaast heb je recht op een transitievergoeding zodra je wordt ontslagen, mits het initiatief van de werkgever komt. Meer informatie hierover vind je bij de uitleg over de transitievergoeding bij ontslag.

Voorbeeld: Een administratief medewerker die zijn functie verliest bij een reorganisatie krijgt van zijn werkgever andere vacatures aangeboden. Als deze functies niet aansluiten bij zijn opleiding en ervaring, hoeft hij deze niet zonder meer te accepteren.

Specifieke stappen en het ontslagproces bij een vast contract

Wanneer je functie vervalt, start er een duidelijk proces. Allereerst informeert de werkgever je schriftelijk over het opheffen van je functie. Je ontvangt hierbij uitleg over de reden en de voorgenomen stappen. Daarna volgt een periode van overleg waarin de herplaatsingsmogelijkheden besproken worden. Vaak wordt HR of een externe partij bij dit proces betrokken.

Als herplaatsing niet mogelijk blijkt, wordt het ontslagtraject formeel gestart. Dit kan via het UWV (bedrijfseconomische reden) of de kantonrechter (andere redenen). Na goedkeuring volgt de opzegtermijn. De opzegtermijn bij een vast contract hangt af van je dienstjaren en cao-afspraken.

Gedurende dit proces is het van belang je rechten te kennen en tijdig advies in te winnen. Vaak wordt in deze fase ook outplacement aangeboden, om je te ondersteunen bij het vinden van nieuw werk buiten de organisatie.

Praktijkvoorbeeld: Een medewerker ontvangt een brief van zijn werkgever waarin het vervallen van zijn functie wordt aangekondigd en een gesprek wordt aangeboden om de vervolgstappen te bespreken. In dit gesprek wordt gekeken naar interne en externe mobiliteit, met outplacement als mogelijke optie.

De rol van outplacement bij het vervallen van een functie

Outplacement is een begeleidingsproces dat werknemers ondersteunt bij het vinden van nieuw werk na ontslag of het vervallen van een functie. De werkgever biedt dit vaak aan als onderdeel van zijn zorgplicht en om de overgang naar een nieuwe baan te versoepelen. Outplacement geeft richting, praktische begeleiding en emotionele steun tijdens deze periode.

Het traject kan bestaan uit loopbaanadvies, sollicitatietraining, netwerkondersteuning en persoonlijke coaching. Outplacement wordt meestal gefinancierd door de werkgever, waarbij de inhoud wordt afgestemd op jouw persoonlijke situatie en wensen. Meer over de verschillende fasen vind je in het artikel over hoe een outplacementtraject verloopt.

Voorbeeld: Een werknemer die zijn functie verliest door reorganisatie krijgt zes maanden outplacementbegeleiding aangeboden. In die tijd werkt hij aan zijn cv, leert hij nieuwe sollicitatievaardigheden en onderzoekt hij alternatieve loopbaanpaden.

Verschil met andere situaties: ontslag, reorganisatie en boventalligheid

Het vervallen van een functie onder een vast contract is niet hetzelfde als direct ontslag. Boventalligheid betekent dat je functie overbodig is geworden, maar niet dat je per direct werkloos bent. Het kan ook zijn dat je bij een reorganisatie in aanmerking komt voor een andere functie.

Bij ontslag door reorganisatie gelden aparte regels en termijnen. Lees hierover meer in het artikel Ontslag door reorganisatie: wat betekent het en hoe nu verder?. Boventalligheid is vaak een voorstadium: je bent dan nog in dienst, maar zonder concrete werkplek.

Werkgevers zijn verplicht objectieve criteria te hanteren, zoals het afspiegelingsbeginsel, bij het bepalen wie boventallig wordt. Dit voorkomt willekeur. Indien jouw functie als enige komt te vervallen, geldt maatwerk.

Praktisch gezien kom je pas in aanmerking voor outplacement als duidelijk is dat jouw huidige functie definitief verdwijnt en herplaatsing binnen de organisatie niet haalbaar is.

Emotionele en praktische gevolgen voor werknemers

Het vervallen van je functie onder een vast contract brengt onzekerheid, verdriet en soms boosheid met zich mee. Veel mensen ervaren het als een verlies. Tegelijkertijd biedt deze situatie de kans om stil te staan bij je wensen en ambities. Outplacement helpt om constructief naar de toekomst te kijken.

Naast het zoeken van een nieuwe baan is het belangrijk om aandacht te besteden aan je mentale gezondheid. Praat met collega’s, een coach of loopbaanadviseur over je gevoelens en toekomstmogelijkheden. Het verwerken van het verlies is een normaal onderdeel van het proces.

Voorbeeld: Een medewerker die zijn functie kwijtraakt, voelt zich in eerste instantie onzeker. Door gesprekken met een outplacementcoach ontdekt hij nieuwe talenten en besluit hij een carrièreswitch te maken.

Financiële aspecten: transitievergoeding en eindafrekening

Als je functie vervalt en je uiteindelijk wordt ontslagen, heb je recht op een transitievergoeding. De hoogte hiervan is afhankelijk van je dienstjaren en bruto maandsalaris. Dit geld kan worden ingezet voor omscholing, coaching of als financiële buffer. Meer uitleg vind je bij transitievergoeding.

Daarnaast ontvang je na ontslag een eindafrekening, waarin openstaande vakantiedagen, overuren en eventuele bonussen worden uitbetaald. Een overzicht van deze componenten lees je in het artikel over de eindafrekening.

Voorbeeld: Een medewerker met tien dienstjaren ontvangt bij beëindiging een transitievergoeding van enkele maandsalarissen, plus uitbetaling van vakantiedagen. Hiermee kan hij de periode naar nieuw werk overbruggen of investeren in nieuwe opleiding.

Tips: zo ga je actief om met functieverlies onder een vast contract

Het verwerken van het verlies van je functie is een intensief proces. Blijf betrokken bij het herplaatsingstraject en wees proactief in het zoeken van oplossingen. Verzamel informatie over je rechten, vraag advies aan HR of een specialist en wees kritisch op aangeboden alternatieven.

Maak gebruik van outplacement als springplank naar nieuw werk. Werk aan je sollicitatievaardigheden, netwerk gericht en sta open voor omscholing of loopbaanbegeleiding. Je hoeft het niet alleen te doen; professionele begeleiding biedt perspectief en structuur.

Vergeet niet dat het normale arbeidsrecht blijft gelden. Je hebt recht op duidelijke communicatie, een eerlijke behandeling en adequate begeleiding. Meer praktische tips lees je in het artikel Wat als je functie komt te vervallen? Stappen, rechten en perspectief.

Samenvatting

Als je functie vervalt terwijl je een vast contract hebt, krijg je te maken met een zorgvuldig juridisch en praktisch proces. Je hebt recht op bescherming, begeleiding en financiële compensatie. Outplacement speelt een essentiële rol bij het vinden van nieuw perspectief en het verwerken van de verandering. Door gebruik te maken van je rechten en het aanbod van outplacement, kun je sterker uit deze periode komen en gericht werken aan een nieuwe start.